Alimenty na dziecko po rozwodzie

Alimenty na dziecko po rozwodzie to temat trudny dla rodziców. Zazwyczaj tak dla rodzica, który alimenty te musi płacić, jak i dla rodzica, który w imieniu dziecka chciałby się ich domagać. 

Walka o alimenty bywa zwykle bardzo zacięta. 

Owszem, zdarzają się sytuacje, kiedy jeden z rodziców chętnie zgadza się na proponowaną wysokość alimentów albo gdy rodzice wspólnie dochodzą do porozumienia. 

Z moich obserwacji jednak wynika, że są to sytuacje sporadyczne. Dominuje błędne przekonanie o tym, że alimenty mają służyć nie dziecku, a rodzicowi. Stąd też w sądach często toczą się walki. Jeden z rodziców walczy o to, by wysokość alimentów była jak najmniejsza, bo przecież „nie będzie sponsorował” drugiego rodzica. Z kolei ten drugi, który alimentów żąda chce, by kwota alimentów była jak największa.

Takie przepychanki kończą się różnie. 

Ale pewnie jesteś ciekawy co na to przepisy?

Alimenty na dziecko to obowiązek rodziców

Najmniejszej wątpliwości nie ulega to, że rodzice do alimentów względem dziecka są po prostu obowiązani. 

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. 

Dzieci, zarówno te małoletnie jak i dorosłe, które wciąż uczęszczają do szkoły lub na studia, zasadniczo nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Dlatego należą im się alimenty. 

Alimenty na dziecko, które nie jest jeszcze pełnoletnie, dochodzone są zwykle przez rodzica, który dziecko takie reprezentuje. 

Z kolei dziecko pełnoletnie będzie zmuszone do dochodzenia alimentów już samodzielnie. 

Od czego zależy wysokość alimentów?

Na wysokość świadczenia alimentacyjnego wpływ ma kilka czynników.

1️⃣ Pierwszym z nich są usprawiedliwione potrzeby uprawnionego czyli dziecka. 

Usprawiedliwionymi potrzebami będą takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni dziecku – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. 

Absolutnie podstawowymi potrzebami, o których wiele mówić raczej nie trzeba są te związane z wyżywieniem dziecka, jego ubiorem czy leczeniem generującym koszty. 

Dodatkowo istotne znaczenie ma także realizowanie pasji dziecka, w tym uczestnictwo w dodatkowych zajęciach, kursach czy korepetycjach. 

Oceniając potrzeby dziecka należy wziąć pod uwagę nie tylko jego wiek (choć powszechnie wiadomym jest, że wraz z wiekiem potrzeby dziecka raczej wzrastają), ale również miejsce pobytu dziecka oraz jego środowisko. Dlatego też często zaobserwować możemy różnicę w wysokości zasądzanych alimentów na dziecko, które żyje w stolicy w porównaniu do dziecka, które żyje w mniejszej miejscowości. 

2️⃣ Drugim równie ważnym elementem są możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego czyli rodzica.

Przepisy nie mówią o tym, że znaczenie ma to, ile rodzic zarabia. Chodzi o to, ile rodzic mógłby zarobić wykorzystując wszystkie swoje możliwości. 

Dla ułatwienia, zobacz jakie są najbardziej klasyczne przykłady sytuacji, kiedy rodzic nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych i majątkowych:

• rodzic wykonuje pracę zarobkową na część etatu, przy czym nie ma żadnych przeciwskazań (np. zdrowotnych), by nie mógł wykonywać pracy na pełen etat,
• rodzic jest właścicielem mieszkania w centrum miasta, w którym nie mieszka i którego nie wynajmuje, podczas gdy realnie mógłby otrzymywać z tytułu najmu kilka tysięcy złotych (ta sama sytuacje będzie miała miejsce, gdy rodzic będzie wynajmował takie mieszkanie, ale za rażąco zaniżoną stawkę).

Sądy twardo stoją na stanowisku, że możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają z faktycznie osiąganych zarobków i dochodów, ale stanowią środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych.

Jak dochodzić alimentów na dziecko?

Alimenty na dziecko mogą być dochodzone zarówno przed sądem jak i ustalane w drodze porozumienia. Zdecydowana większość spraw o alimenty na dziecko prędzej czy później kończy się jednak w sądzie. 

Jeśli chodzi o dochodzenie alimentów przed sądem, musimy spojrzeć na dwie najczęstsze sytuacje:

1️⃣ alimentów na dziecko dochodzi rodzic w postępowaniu rozwodowym

2️⃣ alimentów na dziecko dochodzi rodzic od drugiego rodzica, nie pozostając z nim w związku małżeńskim.

W pierwszym przypadku sprawa ma się o tyle prościej, że wytaczając powództwo o rozwód, sąd w wyroku rozstrzyga o tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. 

Orzeczenie o alimentach w tym przypadku jest obowiązkowym elementem wyroku rozwodowego. 

W drugiej sytuacji nie mamy do czynienia z rozwodem, bo rodzice nie pozostają w związku małżeńskim. A zatem chcąc domagać się alimentów na dziecko należy wytoczyć odrębne powództwo w tym zakresie.

A mowa o pozwie o zasądzenie alimentów. 

W tym postępowaniu nie rozstrzyga się – w przeciwieństwie do rozwodu – innych kwestii tj. kontaktów z dzieckiem czy władzy rodzicielskiej. 

Postępowanie to skupia się na alimentach na dziecko. 

Przepisy nie wykluczają także zawarcia umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. 

Umowa alimentacyjna może zostać zawarta przez rodziców bez udziału sądu lub też w trakcie toczącego się postępowania.

Dominika Gondek
aplikant radcowski

Podziękowania dla: Photo by Juliane Liebermann on Unsplash

***

Czy wysokość raty kredytu wpływa na alimenty?

Jeśli myślisz, że rozwód oddzieli Cię od małżonka grubą kreską (albo murem) to jesteś w dużym błędzie.

Rozwód nie sprawi, że nagle nie będziecie mieli ze sobą nic wspólnego. Wręcz przeciwnie – wspólnych spraw zapewne będziecie mieli sporo. Pytanie tylko, jak się z nimi uporać po rozstaniu?

Zapytasz: ale jak to? Rozwód jest przecież po to, by zapomnieć o tej – byłej już – drugiej połówce. 

Czasem pewnie to się uda. Choć są to raczej rzadkie przypadki.

Jeśli nie macie wspólnego kredytu, wspólnych dzieci, wspólnego majątku a nawet wspólnego kota czy psa to możecie próbować zapomnieć 

Ale jeśli macie choćby wspólne dzieci no to w grę wejdą przecież poza kontaktami i władzą rodzicielską – alimenty na nie.

Alimenty zresztą to nie taki prosty orzech do zgryzienia [czytaj dalej…]

***

Zobacz także:

• Alimenty na dziecko, czyli co obniża zdolność kredytową – Rzadko mówi się o alimentach, jako czymś co obniża zdolność kredytową. Może się okazać, że przez alimenty na dziecko nie dostaniesz kredytu.
• Unikanie rozprawy – czyli czego nie robić podczas rozwodu? – O tym, czego nie robić podczas rozwodu mówi się niewiele. Warto pamiętać, że unikanie udziału w rozwodzie może mieć negatywne konsekwencje.